Luksus odbiera pokój serca

Aby nie stracić motywacji, wprowadziłem kilka ważnych zasad w moim życiu. Najważniejsza to wystrzegać się jakiejkolwiek formy luksusu, ponieważ właśnie on sprawia, że człowiek czuje się zadowolony i traci chęć do walki.

Powyższa wypowiedź nie należy do żadnego zakonnika, ale do norweskiego biatlonisty wszechczasów, Ole Einara Bjoerndalena, który mając 40 lat nadal święci triumfy.

Podobną intuicję mieli już dominikanie pierwszych wieków. Uważali się oni za szczęśliwych, gdy brakowało im rzeczy koniecznych. A kiedy nie mieli już trudności i wszystkiego mieli pod dostatkiem, obawiali się, że Pan od nich odejdzie. 

 

Jeżeli troska o życie zewnętrzne pochłania tyle czasu i sił, że cierpi z tego powodu życie duchowe, jest to znak, że w społeczności zakonnej coś zawodzi.

***

Czytam badania psychologów społecznych, gdzie stwierdza się, że w epoce bycia online wielu ludzi traci zdolność do przejścia (psychicznie i duchowo) w offline, to znaczy tracą oni zdolność do wyłączenia się. A ten właśnie stan jest czymś niezbędnym nie tylko dla naszego zdrowia psychicznego, ale również dla koncentracji i kreatywności.

Co ciekawe, ludzie tym bardziej cierpią z powodu braku czasu, im są bogatsi. Taki wniosek sformułował amerykański ekonomista Daniel Hamermesh. Stwierdził, iż wraz ze wzrostem dobrobytu z reguły rośnie także liczba skarg na brak czasu - i to nawet wówczas, gdy czas pracy oraz zajęć domowych wcale się nie zmienia. Kiedy bowiem wzrastają dochody, rosną także wymagania, a ponieważ nie ma więcej czasu, aby je wszystkie zaspokoić, ludzie tacy czują się bardziej poddani stresowi, spowodowanemu brakiem czasu.

Wynikające stąd cierpienia dodatkowo są wzmacniane przez inną charakterystyczną cechę: skłonność do nieustannej pogoni za nowościami oraz związane z tym niedocenianie rzeczy już posiadanych. Z biegiem czasu przyzwyczajamy się do największego nawet szczęścia. Przyjmujemy je jako coś oczywistego i szybko zaczynamy dążyć do poprawy naszej sytuacji.

Człowiek potrzebuje okresów spokoju i odosobnienia zarówno dla duchowej równowagi, jak i dla rozwoju naprawdę nowych idei. Twórcze pomysły przychodzą nam jednak do głowy najczęściej  wtedy, gdy nie usiłujemy ich wymyślić za wszelką cenę.

Tylko, że to nic nowego.  O stanie "przytomności", który nazywany był „nepis” mówili już chrześcijańscy mnisi siedemnaście wieków temu. I choć nie znali wyników badań psychologów społecznych, to jednak doskonale wiedzieli, że aby coś sensownego zrobić, trzeba najpierw wygonić z głowy wszystkie myśli i zrobić miejsce na nowe.

Również tacy filozofowie jak Epikur, nauczyciele buddyjscy, ale i chrześcijańscy pustelnicy, zawsze podkreślali, że droga do szczęścia polega raczej na wyzbyciu się naszych pragnień, niż na ich spełnianiu. Ci ostatni zwracają uwagę, na oczyszczanie serca, aby człowiek wiedział jakie pragnienia pochodzą od Boga i domagają się wypełnienia, a jakie zostały nam narzucone przez kogoś z zewnątrz i są w nas sztucznie wygenerowane. W przeciwnym razie nieustannie poganiani przez ciągle nowe zachcianki, nigdy nie zaznamy spokoju.

Zaakceptować w sobie brak

Dlaczego? Ponieważ jego wypełnienie nie przyniesie bowiem tak wielkiej satysfakcji, jak to sobie w danym momencie wyobrażamy, bo za chwilę pojawi się coś nowego i tak bez końca. Stawianie sobie w życiu ograniczeń, eliminowanie nadmiaru bodźców i niepotrzebnych obrazów, czyli mądrze przeżywana asceza, daje pokój serca. Nadmiar zawsze go odbiera.

W wielu sytuacjach więcej dobrego uczynimy poprzez milczenie, aniżeli mówienie, przez zaniechanie działania, niż nadmierną aktywność.

W tym wszystkim pomaga czasowe odosobnienie. Jedynie bowiem w samotności i milczeniu, myśli mogą dojrzeć.