Kiedy Bóg naznaczy miłością zbyt mocno

Kto tego nie doświadczył, nic nie zrozumie. Nic a nic.










Opowieść z tradycji koptyjskiej wspomina, jak to jeden ze świętych ojców mówił o pokorze. Przysłuchiwał się temu pewien uczony (nazywany "sofistą"): "Dlaczego ty uważasz się za grzesznego, czyżbyś nie wiedział, że jesteś święty? Czyżbyś nie wiedział, że posiadasz cnoty? Przecież widzisz, że przestrzegasz przykazań, a uważasz się za grzesznika?" Starzec nie wiedział jak się znaleźć i rzekł tylko: "Nie wiem, co ci powiedzieć, ale uważam się za grzesznego". Uczony nalegał, chcąc się dowiedzieć, jak to jest możliwe. Wtedy starzec znowu stracił przytomność umysłu i w swej świętej prostocie odezwał się: "Nie pesz mnie, ja naprawdę tak uważam". Na miejscu był Doroteusz, który wyjaśnił sofiście: "W pokorze, podobnie jak w naukach istnieją nawyki, których nie da się wytłumaczyć". Ten objął go i rzekł: "Chwyciłeś istotę, jest tak właśnie jak powiedziałeś". Sofistę to zadowoliło, zgodził się z nimi. 

Kiedy ojciec Joachim Badeni opowiadał o bezradnych próbach przekazania doświadczenia religijnego powtarzał: „Kto tego nie doświadczył, nic nie zrozumie. Nic a nic”. Wiesz na czym to polega, ale nie wyjaśnisz. A im bardziej będziesz próbował, tym bardziej będziesz miał poczucie niezrozumienia. 

Na tym także polega dramat każdego człowieka, którego Bóg naznaczył swoją miłością zbyt mocno. Nie jest w stanie wytłumaczyć tego słowami. Co więcej, nawet chciałby od tego uciec, ale doskonale już wie, że uciec nie ma dokąd. 

Wszędzie poza Nim, to tylko ułuda i zamęt.

Nie oczekuję żadnego cudu i nie błagam mego Boga, aby miał litość nade mną. Niech okaże mi tę samą obojętność, jaką okazał wobec milionów innych ze swego ludu. Nie jestem żadnym wyjątkiem i nie oczekuję, że będzie miał do mnie jakiś szczególny stosunek. [...]

Powiesz może, że nie jest to teraz sprawa kary i pokuty, że tylko odwróciłeś Twoje Oblicze i pozostawiłeś ich własnym popędom. Chcę Cię jednak zapytać, Boże, a pytanie to pali mnie jak pożerający ogień: co jeszcze ma się stać, abyś na powrót zwrócił ku nam Twoją Twarz?

Chce Ci powiedzieć jasno o otwarcie, że teraz bardziej niż w jakiejkolwiek innej epoce naszej nieskończonej drogi cierpień - my udręczeni zhańbieni, zdławieni, my żywcem pogrzebani i żywcem spaleni, my obrażani, poniżani, mordowani tysiącami - mamy prawo wiedzieć, dokąd sięga granica Twojej cierpliwości.

I jeszcze jedno chcę Ci powiedzieć: nie powinieneś tak bardzo napinać sznura, bo może się - uchowaj Boże - zerwać. Pokusa, przed którą nas postawiłeś, jest tak ciężka i gorzka, że powinieneś i musisz przebaczyć tym z Twojego ludu, którzy w nieszczęściu i zwątpieniu odwrócili się od Ciebie. [...] 

Uczyniłeś wszystko, abym w Ciebie nie wierzył. 

Jeśli sądzisz, że uda Ci się odwieść mnie z mojej drogi, to mówię Ci, Boże Mój i Boże Ojców Moich, nie uda się Tobie. Możesz mnie chłostać, odebrać mi co mam na świecie najlepszego i najdroższego, możesz mnie na śmierć zadręczyć - ja zawsze będę w Ciebie wierzył.

Josel Rakover