Szczęśliwość dostępna na ziemi

Na tej drodze nie ma się potrzeby niczego udowadniać, tłumaczyć, kogokolwiek przekonywać. Ta droga ma w sobie tajemnicę, gdyż prowadzi nas, nie będąc w ogóle drogą. 

Pewnego dnia Mistrz Eckhart napotkał ubogiego: 

- Niech ci Bóg da dobry poranek! – powiedział. 

- Ojcze, zatrzymaj go dla siebie, bo ja nigdy jeszcze nie miałem złego.

- Jakże to, bracie?

- Otóż wszystkie zesłane przez Boga cierpienia znosiłem z radością i ze względu na Niego; uważałem też, że nie jestem ich godzien. I dlatego nigdy nie byłem smutny, ani przygnębiony.

Przesłanie, które dominikański mistyk zawarł w swoich kazaniach i traktatach głosi, że szczęśliwość jest dostępna tutaj na ziemi.

Kiedy człowiek znajdzie Chrystusa w sobie, doświadczając, że jest przez Niego bezwarunkowo kochany i przyjęty, niespodziewanie odkryje, że bez względu na to, gdzie się znajduje, może odnaleźć szczęście kontemplując to, co najbardziej ukochał. 

Taka osoba potrafi być z ludźmi, choć nikt nie należy do niej. A kiedy przychodzi samotność, wcale nie czuje się sama. A jeśli przestrzeni na osobność brakuje, to jakby straciła cząstkę czegoś najcenniejszego. 

Ojciec Joachim Badeni kiedy o pewnych rzeczach zapominał lub zaczynał tracić słuch ze swadą mówił: „Mam sklerozę. Dzięki Bogu, o tylu rzeczach nie muszę pamiętać. Jestem głuchy, więc kupiono mi aparacik, nie muszę słuchać tych nudnych kazań – minutę daję kaznodziei, a potem wyłączam aparacik i kontemplacja. Przynajmniej nie przeszkadzają mi już hałasy”. 

Wielokrotnie zdarzało mi się widzieć go w celi, kiedy siedział wpatrzony w okno. Otaczała go cisza i samotność, jednak nigdy nie czuł, że jest sam, wiedział o tym każdy, kto poznał go bliżej.  Był wolny i przepełniony wdzięcznością. 

Mistrz Eckhart naucza:

Kiedy człowiek jest szczęśliwy, kiedy się znajduje w samym korzeniu i głębi swojej szczęśliwości, wówczas nie poznaje siebie samego ani żadnej innej rzeczy, lecz tylko samego Boga. Gdy zaś dusza wie, że Go poznaje, wówczas ma poznanie i Boga, i siebie samej. 

Bez względu na to, jak wielką wartość może mieć "życie w świecie", istnieli zawsze, we wszystkich kulturach ludzie utrzymujący, że w samotności odnajdują coś niezmiernie cennego.

We wszystkich okresach zdarzali się ludzie, którzy rozkwitali i znajdowali szczęście oraz tacy, którym to się nie udawało. Ci pierwsi osiągali stan zbliżony do szczęśliwej równowagi, której szukał Sokrates, który modlił się, aby jego zewnętrzne i wewnętrzne "ja" mogły "żyć ze sobą w zgodzie". Ci drudzy stali się zakładnikami swojej zewnętrzności.

W opowieści Platona Sokrates i jego przyjaciel Fajdros, by porzucić zatłoczone Ateny, wybierają się na spacer za miasto. Fizyczny dystans to najstarsza metoda kontrolowania tłumu. Myśli mogą dojrzeć, a serce się oczyścić. Dzięki temu mija niepewność, a człowiek zaczyna widzieć, które pragnienia pochodzą od Boga, a jakie zostały w nas sztucznie wygenerowane i są tak naprawdę bez znaczenia. W przeciwnym razie nieustannie poganiani przez ciągle nowe zachcianki, nigdy nie zaznamy spokoju, rozmijając się nie tylko ze sobą, ale i z Bogiem.  

Istnieje więc taka negacja świata, która ocala i odnajduje człowieka. Utrata własnego życia oznacza jego zachowanie, a pragnienie zachowania go dla siebie - utratę. Niektórzy nazywali to monastycznym poglądem na świat, który jest wspólny tym wszystkim, którzy postanowili zakwestionować wartość życia bez reszty podporządkowanego arbitralnym świeckim dogmatom, społecznej konwencji i gonitwie za doczesnymi - żeby nie powiedzieć pozornymi radościami.

Mądrość tę cechuje upodobanie do prostoty i pokory, usuwanie się w cień i milczenie, a mówiąc ogólniej: odmowa poważnego traktowania takich spraw, jak przebojowość, ambicja, głód kariery i prestiż, spraw rzekomo nieodzownych, by jednostka radziła sobie w życiu społecznym. Ta "droga" nie chce do czegokolwiek dochodzić, mierzyć linijką szczebli duchowego rozwoju, zajmować się duchowymi osiągnięciami. Jest przekonana jedynie do tego, że bez Boga i samotności, wszystko inne traci blask. 

Na tej drodze nie ma się potrzeby niczego udowadniać, tłumaczyć, kogokolwiek przekonywać. Ta droga ma w sobie tajemnicę, gdyż prowadzi nas, nie będąc w ogóle drogą. 

Dramat Eckharta polegał jednak na czymś innym. Najgłębsze doświadczenie jest w gruncie rzeczy nieprzekazywalne. I to jest bolesna świadomość. To co się dokonuje między człowiekiem a Bogiem, stanowi jego bogactwo i najwyższe szczęście, ale tym samym skazuje go na wewnętrzną samotność, na duchową izolację wyobcowującą go z całego świata. 

Odchodząc, tracisz, ale gdybyś został, stracisz jeszcze więcej.

Korzystałem z książek: Mistrz Eckhart „Traktaty”,
Thomas Merton „Droga Chuang Tzu”, William Powers „Wyloguj się do życia”.