Gdy przeczytasz wiele - wybierz jedno

Prawdziwa radość ściśle wiąże się z doświadczeniem wolności od posiadania, zbierania i gromadzenia. Dostatek działa na serce usypiająco.

Kiedy przenośny komputer wyłapie sygnał bezprzewodowej sieci internetowej, informuje, że „jest połączony!”. Wykrzyknik nie pozostawia wątpliwości: To dobra wiadomość! Jestem w tłumie! Bez wykrzyknika nie ma powodów do radości. 

Nieustanne bycie podłączonym nie sprawia jednak, że życie wewnętrzne staje się głębsze i szczęśliwsze. Raczej płytsze i bardziej nieprzyjemne. Jeśli nie znajduje się nawet chwili na odosobnienie i zmierzenie się z „brakiem”, myśli nie mają możliwości dojrzeć i traci się kontakt z sobą samym. Nadmiar odbieranych bodźców sprawia, że nasz mózg traci zdolność selekcji informacji pod względem ważności. 

Jak zauważyła współczesna badaczka An Blair, ludzie żyjący w epoce renesansu (po wynalezieniu druku) doświadczali czegoś bardzo podobnego do przeciążenia informacyjnego, jakie my odczuwamy dzisiaj. Kolosalnej ekspansji ogromnej liczby danych nie towarzyszy jednak rozwinięcie zdolności ludzkiego umysłu do ich wchłaniania. 

Jeden z chrześcijańskich mnichów nauczał:

Trzeba zatem, aby ci, którzy walczą, zabiegali zawsze o utrzymanie wewnętrznego pokoju, aby umysł trafnie oceniając pojawiające się myśli, starannie zatrzymywał dobre, zesłane od Boga, złe zaś i pochodzące od szatana wyrzucał precz od siebie. Albowiem gdy morze jest spokojne, jest przejrzyste, i rybacy dobrze widzą zachowanie się ryb. Rozkołysane zaś wichrem, skrywa we wzburzonych falach to, co w spokojnej ciszy łatwo pozwala się zauważyć. Na próżno wówczas trudzą się ci, co zarzucają sieci.

W świecie przepełnionym obrazami i bodźcami powinniśmy wciąż wydłużać czas spędzony przed ekranami i minimalizować chwile z dala od nich. Trzeba być na bieżąco, żadna informacja nie może umknąć… Niektórzy nie potrafią już inaczej funkcjonować.

Ostatecznie liczy się jednak to, co zabieramy ze sobą do domu. 

Oklepane prawdy są częścią nieważnych zapisków, informacji, które należy usunąć, aby móc myśleć jasno.

– A gdy przeczytasz wiele – mówi Seneka Lucyliuszowi – wybierz jedno, co byś danego dnia mógł strawić. Również i ja tak postępuję: z wielu rzeczy, którem przeczytał, przyswajam tylko coś niecoś.

***

Do czego służy asceza oczu i języka? Pomaga w milczeniu umysłu, w skupieniu i łagodności serca. 

Nieustanne podpięcie do TV, wiadomości ze świata, rozrywka, kolorowe obrazki... „Obejrzyj, przeczytaj, zobacz, kliknij, natychmiast odpisz”.

Nie chcę być nałogowym łowcą informacji kompletnie śmieciowych i bezużytecznych. To nic innego jak wyjaławianie umysłu.

Jak wielka pustka musi w nas być, skoro tak łapczywie szuka się zaspokojenia? Gdyby człowiek miał w sobie poczucie zadowolenia z tego co jest, reklama by na niego nie działała. Powiedziałby: "Nie, dziękuję".

***

Na wszelkiego rodzaju uzależnienia jest tylko jedno lekarstwo – asceza. Prawdziwa radość ściśle wiąże się z doświadczeniem wolności od posiadania, zbierania i gromadzenia. Dostatek działa na serce usypiająco, sprawia, że tracimy potrzebę bliskości z Jezusem.

– Chcieć wszystkiego to w istocie nie chcieć niczego – pisał Thomas Merton. – Musi się to sprecyzować, inaczej wybory pozostają bez znaczenia: nie są one wyborami. Jeśli zadowalam się tym, co posiadam, i godzę się z faktem, że wiele rzeczy nieuchronnie mnie w życiu ominie, jestem w lepszym położeniu niż ludzie mający znacznie więcej, ale martwiący się ciągle wszystkim, czego im nie dostaje.

Skoro, jak nauczają święci ojcowie, początkiem zbawienia jest poznanie samego siebie, warto odpowiedzieć sobie na pytania:

• Czy czas, który spędzasz przed ekranami, pomaga ci myśleć i lepiej pracować? 
• Czy pogłębia twoje więzi z przyjaciółmi? 
• Czy pomaga ci znajdować tak bardzo potrzebny dystans i przestrzeń? 
• Czy odkrycia, jakie czynisz, wzbogacają twoje rozumienie świata? 
• Czy kończysz z lepszym stanem umysłu, niż zaczynałeś?
• Czy dzięki temu masz w sobie więcej swobody i czujesz się spokojniejszy? 

Ostatecznie liczy się przecież to, co zabieramy ze sobą.

fot. Karol Nienartowicz

Korzystałem z książki:W. Powers,„Wyloguj się do życia”, Dom Wydawniczy PWN