Na cierpienie nie ma odpowiedzi

To niezwykły obraz Boga, który uparcie wierzy w człowieka.










Wczoraj przychodzi e-mail od znajomego. Kiedy widzieliśmy się dzień wcześniej zauważyłem, że jest wstrząśnięty, coś musiało się wydarzyć. Nie było jednak możliwości porozmawiać. Gdy skończyłem zajęcia, jego już nie było.

To twardy mężczyzna, analityczny umysł, wykształcenie techniczne, mocno chodzący po ziemi. Wchodzę na pocztową skrzynkę i czytam.

Nie mogę poradzić sobie z tym co się stało.

Jak ojciec wie, z powodu tego co się wydarzyło w moim życiu w ostatnich miesiącach korzystam z terapii w szpitalu w Warszawie. Na pobycie pobycie całodobowym był chłopak powyżej 30 lat, który zmagał się życiem osobistym. Z wyglądu zewnętrznego nic nie wskazywało żeby miał jakieś problemy. Jego spojrzenie, mowa i wygląd świadczyły że to ułożony, inteligentny człowiek. Często widywałem go spacerującego korytarzem. Na początku mówiłem mu dzień dobry, ale nie reagował. Po jakimś czasie przestałem. Zauważyłem, że on również to zauważył, ale nie reagowaliśmy. I tak pozostało.

W piątek w zeszłym tygodniu wyszedł na przepustkę, a weekend popełnił samobójstwo. Zostawił żonę i dwójkę małych dzieci.

Pozostała pustka i obwinianie się że może w jakiejś tam „kosmicznej” części i ja się do tego przyczyniłem…

Chciałem być na jego pogrzebie ale nikt z personelu nic więcej nie wiedział na ten temat, teraz chciałbym za jego duszę zamówić mszę świętą…

Pielęgniarka oddziałowa pocieszała mnie (nie mówiłem jej o moich rozważaniach), żeby się tym nie załamywać, żeby się wziąć w garść, myśląc, że może to być przyczyna, dla której moglibyśmy się załamać, a w konsekwencji podobnie zrobić (chodzi o nieskuteczność terapii w jego przypadku). Mówiła również, że nikt z lekarzy nie mógł tego przewidzieć, bo wypisując go na przepustkę był w dobrym stanie psychicznym. Przebywał tu od kilku miesięcy.

Pielęgniarka w ciepły, spokojny sposób wyjaśniła, że powodem popełnienia tego czynu był impuls, nad którym nawet specjaliści nie są w stanie do końca zapanować.

Nigdy się nad tym nie zastanawiałem, ale faktycznie zgodzę się z tym, i zastanawiam się jak silny to musiał być bodziec (chwilowy), żeby tak zrobić.

Po tym wydarzeniu, i przemyśleniach, doszedłem do wniosku że tak mało wiemy o ludziach, którzy przechodzą obok nas. Nie wiemy co w nich jest, jakie mają myśli i to że powinniśmy ich szanować takich jakimi są, nie oceniając nawet w myślach, bo nawet i one ranią, bez słów.

Nie, nie czuję się winny Jego czynu (bardziej winię się za swoją postawę, myśli), ale dużo mi to dało do myślenia, do tego stopnia że będąc tam na oddziale inaczej reaguję na innych pacjentów z innych oddziałów, gdzie przypadki są o wiele poważniejsze.

Nauczyłem się z nimi rozmawiać, wymieniać nie tylko spojrzeniami, ale również i uśmiechem, rozmawiać na ich poziomie, pokazywać to co mogę im ofiarować, zainteresowanie. I to odnosi skutek, mimo wielu zabawnych sytuacji z których można się pośmiać, i opowiadać jako kawały. Po tym wszystkim, pozostanie we mnie obraz jego twarzy i myśl, że to życie jest bardzo złożone i "wielopłaszczyznowe"...

Cholernie mi go szkoda.

Historia Hiobowa.

Dlaczego złe rzeczy spotykają dobrych ludzi? Skąd cierpienie, skoro Bóg jest dobry i chce dla nas wyłącznie szczęścia?

W lutowym numerze miesięcznika „W drodze” jest wywiad o. Romana Bieleckiego OP (Romek to „kolega kursowy”, więc polecam tym bardziej) z prowincjałem jezuitów o. Tomaszem Kotem SJ.

Wywiad idealnie wkomponował się w z dzisiejsze liturgiczne czytania, pochłonąłem go błyskawicznie. Tomasz Kot SJ jest biblistą, mówi o niezwykłym Bogu. Bogu, który wierzy w człowieka. Wyjaśnia  też złożoność patrzenia przyjaciół Hioba na kwestię cierpienia.

Tradycyjna mądrość Izraela opierała się na koncepcji Bożej retrybucji. Jeśli żyjesz dobrze, zachowujesz przykazania, jesteś wierny Bogu, unikasz zła, czynisz dobro, to w tym życiu doznasz błogosławieństwa i dobrobytu. A jeśli żyjesz źle, to spotka cię za to kara. Wynikało to z tego, że religia Izraela długo opierała się na braku wiary w życie po śmierci. Był Szeol, do którego schodziło się po śmierci i tyle. To był koniec. Sprawiedliwość musiała dokonywać się w doczesności.

Hioba dotyka niezawinione cierpienie. Do tej pory relacje z Bogiem rozumiano jako coś za coś. I nagle pojawia się Hiob, który mówi, że jest niewinny. Jak to niewinny? – zastanawiają się przyjaciele. Nie jest możliwe, żeby ktoś kto żył dobrze, nie kradł, nie zabijał, starał się być dobrym człowiekiem, został tak po prostu dotknięty cierpieniem.

Wszyscy pytają więc dlaczego? Skoro Hiob był wierny Bogu. Dlaczego Bóg się na to zgadza?

Odpowiedź: bo Bóg wierzy w Hioba. To niezwykły obraz Boga, który uparcie wierzy w człowieka. Najczęściej mówimy o naszej wierze w Boga, natomiast umyka nam kwestia wiary Boga w nas. Nasza wiara jest możliwa, bo Bóg najpierw zawierzył nam i swej opieki nigdy nie wycofuje.

Ojciec Tomasz idzie dalej twierdząc, że musimy się nauczyć słuchać i stawiać pytania, a nie dawać szybkie odpowiedzi.

Wczoraj po mszy świętej, rozmawiałem z pewną mądrą lekarką, która jest psychiatrą. Pracuje w zawodzie od trzydziestu lat. 

- Ojcze, kiedy słyszę, że ktoś świeżo po studiach mówi mi, że wie już jak postępować z osobami mającymi myśli samobójcze, osobami chorującymi na depresję jestem zdumiona - wyznała. - Ja po trzydziestu latach pracy tego nie wiem. Życie nauczyło mnie pokory. Mam wykształcenie, życiowe i zawodowe doświadczenie, ale mimo to, nie mam gotowych recept na drugiego człowieka. Wciąż szukam i modlę się do Boga o światło.

Na tym polega też trudność Księgi Hioba. Na cierpienie nie ma odpowiedzi.

W takich momentach zawsze przypomina mi się umierający w 1968 roku kardynał Veyillot:

Potrafimy po mistrzowsku formułować piękne frazesy o cierpieniu. I ja głosiłem o cierpieniu porywające kazania. Proszę jednak powiedzieć kapłanom, żeby lepiej milczeli, albowiem nie wiemy co znaczy cierpieć. Kiedy to do mnie dotarło, mogłem już tylko płakać.

Nawrócenie Hioba polega na przyjęciu drogi doświadczenia, zamiast drogi zrozumienia. Paradoks życia człowieka, który żyje z doświadczeniem tajemnicy, polega na tym, że gdyby chciał ją wyjaśnić, to musiałby być Bogiem.


Szukam zaufania i odnajduję je w Tobie
Każdy dzień jest dla nas czymś nowym
Otwieram umysł na inne perspektywy
I nic innego się nie liczy